Manekiny wirtualne i fizyczne jako pomoc edukacyjna i projektowa
- Narzędzia
Proces projektowy dotyczy najczęściej układu człowiek – obiekt. Aby obiekt mógł zostać dobrze zaprojektowany proces projektowania powinien odbywać się w ciągłej relacji z człowiekiem – docelowym użytkownikiem projektowanego obiektu. Można to realizować za pomocą dwóch metod. 1 – bezpośredniej, wykorzystując probantów, odpowiadających cechami późniejszym użytkownikom obiektu. 2 – pośredniej, wykorzystując modele imitacyjne człowieka.
Druga z metod jest bardziej dostępna i łatwiejsza w aplikowaniu zwłaszcza w mocno zdigitalizowanym obecnie procesie projektowym. Mnogość i coraz większa przystępność komputerowych systemów wspomagających projektowanie (CAD) rodzi jednak pewne problemy, zwłaszcza na początku edukacji projektanta wzornictwa przemysłowego. Studenci na pierwszych latach studiów nie potrafią swobodnie poruszać się w wirtualnym świecie aplikacji 3d. Brakuje im umiejętności w obsłudze narzędzi programów, co skutkuje kiepskimi efektami pracy. Co jednak dużo ważniejsze – możliwości technologiczne w postaci płaskich monitorów jedynie imitujących przestrzeń czy też możliwość swobodnego skalowania projektowanych obiektów na monitorze mogą zaburzać „poczucie przestrzeni” – umiejętność tak potrzebną każdemu projektantowi wzornictwa. Odpowiedzią na te problemy może być modelowanie fizyczne w skali 1:1 lub redukcyjnej. Projektowanie przez modelowanie jest zresztą jedną z metod wykorzystywaną również przez profesjonalnych designerów. W związku z powyższym istnieje realna potrzeba udostępniania adeptom wzornictwa przemysłowego fizycznych manekinów w skalach redukcyjnych w celu umożliwienia im sprawdzania projektowanych struktur w kontekście człowieka. Ich wirtualne odpowiedniki umożliwiają zachowanie spójności prezentacji sporządzonej zarówno z części wirtualnej, jak i fizycznej. Manekiny fizyczne wykonane są w technologii szybkiego prototypownia FDM (z nitki abs’owej) na podstawie plików wirtualnych. Zarówno manekiny fizyczne, jak i wirtualne uwzględniają komfortowe zakresy kątowe ruchu poszczególnych części ciała człowieka. Manekiny wirtualne w pełni funkcjonalne są w środowisku SolidWorks, ale mogą również zostać zaimportowane do innych programów 3d. Zestaw manekinów składa się z 3 centyli kobiecych i męskich (5,50,95) populacji polskiej. Do zestawu manekinów dołączone są karty antropometryczne zawierające instrukcję składania manekinów fizycznych oraz zestaw podstawowych danych antropometrycznych ukazanych na sylwetkach manekinów w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej, zaczerpniętych z Atlasu Miar Człowieka Dane do projektowania i oceny ergonomicznej Centralnego Instytutu Ochrony Pracy, Warszawa 2001.